دانش معرفت‌شناسی که از علوم عقلی به شمار می‌آید، پایه همه علوم بشری و از نگاهی، مهم‌ترین آنها است. هرچند این رشته علمی به عنوان رشته‌ای مستقل در غرب جدید، شکل گرفته و در دوران معاصر گستردگی بسیاری یافته است، مراجعه به متون پیشین عقلی مسلمانان به روشنی نشان می‌دهد که بسیاری از اصول اساسی و مسائل آن از متن‌های منطقی، فلسفی، کلامی و عرفانی مسلمانان قابل بازیابی است.
با توجه به دستاورد تلاش اندیشمندان مسلمان معاصر، در بازیابی اصول و مسائل این علم از متون گذشته و ساماندهی آنها می‌توان گفت: اکنون، معرفت‌شناسی مسلمانان به عنوان رشته‌ای مستقل، با رویکردی جدید و اصول و دستاوردهایی متفاوت از فلسفه غرب معاصر، در حوزه علمیه قم شکل گرفته و رو به گسترش است.
کوشش‌های ارزشمند علامه طباطبایی رحمه الله در پرداختن به پاره‌ای از مباحث مهمّ این علم و آثار گرانقدر استاد شهید مطهری رحمه الله در گسترش آن و نقش ویژه علامه مصباح یزدی مدظله‌العالی در نظام دادن به این اصول و فروع و پُر کردن برخی از کاستی‌های آن، بیشترین تأثیر را در شکل‌گیری این علم، در قلمرو مباحث اسلامی داشته است.
واحد معرفت‌شناسی مرکز پژوهشی دایره‌المعارف علوم عقلی اسلامی، در راستای تحقّق اهداف کلی مرکز و با هدف نهایی تدوین دایره‌المعارف معرفت‌شناسی از سال 1385 آغاز به‌کار کرد.
شورای علمی معرفت‌شناسی
مشاورعالی: حجت‌الاسلام و المسلمین محمد حسین‌زاده.
سایر اعضاء (به ترتیب حروف الفباء): حجج اسلام آقایان احمد ابوترابی، مهدی بابایی، عسكری سلیمانی‌امیری، عباس عارفی، محمدباقر ملكیان.
محصولات عرضه شده در بخش‌های مختلف از این قرار است:
کتاب‌ها
1) اصطلاح‌نامه معرفت‌شناسی (1 جلد): همراه با نمودار درختی 1800 اصطلاح، تعاریف و مستندات اصطلاحات با استفاده از 39 منبع معتبر؛
2) کتاب‌شناسی اجمالی معرفت شناسی (بخشی از جلد 5 فلسفه‌های مضاف): شامل معرفی 890 منبع، به همراه فهرست‌های مختلف؛
3) مجموعه مقالات گنجینه معرفت (جلد ششم): شامل 18 مقاله در زمینه معرفت‌شناسی؛
4) بدیهی و نقش آن در معرفت‌شناسی: اثر عباس عارفی. این کتاب از ده فصل تشکیل شده است: فصل اول: تحلیل علم و شناخت اقسام آن؛ فصل دوم: واژه‌شناسی بدیهی؛ فصل سوم: چیستی بدیهی؛ فصل چهارم: اقسام بدیهی و چالش تحقّق؛ فصل پنجم: بدیهی و سرّ بداهت؛ فصل ششم: اثبات علم بدیهی؛ فصل هفتم: بدیهی و چالش صدق؛ فصل هشتم: مبادی معرفت و گونه‌های یقین؛ فصل نهم: بدیهی و مبناگروی؛ فصل دهم: نقش بدیهی در توجیه معرفتی.
نرم‌افزارها
1) اصطلاح‌نامه معرفت‌شناسی: شامل نمودار درختی حدود 1800 اصطلاح، تعاریف و مستندات اصطلاحات با استفاده از 39 منبع معتبر با امکان انواع جستجو در اصطلاحات، تعاریف و فهرست مطالب منابع و قابلیت دستیابی به روابط اصطلاح‌نامه‌ای هر اصطلاح و امکان ارتباط میان اصطلاحات، تعاریف، ارجاعات و متن منابع و ... .
2) لوح صوتی دروس معرفت‌شناسی: این درس در سال 1391-1390 و در دومین دوره تربیت محقق منطق طی دو واحد درسی توسط استاد حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد ابوترابی برگزار شده است. این مجموعه شامل دو بخش است: در بخش اول تاریخچه معرفت‌شناسی غرب به اختصار بیان شده و در بخش دوم مبانی معرفت‌شناسی مسلمانان مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این درس آشنایی اجمالی نوآموزان رشته‌های مختلف علوم انسانی با مبانی فلسفی و منطقی معرفت‌شناسی مسلمانان در مقایسه با مبانی فلسفه غرب بوده است.
